Regenwater dat op een betegeld terras valt stroomt grotendeels af naar een regenwaterput. Of naar de (lagergelegen) zijkanten als het terras niet is aangesloten op de riolering. De eerste stap naar een water- en klimaatvriendelijke tuin is het verkleinen van het betegelde oppervlak.
Vaak denken mensen ten onrechte dat een bestrate tuin minder onderhoud vergt dan een beplante tuin. Je kunt niet helemaal aan verharding in je tuin ontkomen. Denk bijvoorbeeld aan een looppad, een terras of een plaats om je auto te parkeren. Houd als vuistregel aan dat maximaal 40% van je tuin bestraat is. Voor deze delen kun je kiezen voor een waterdoorlatende verharding zoals:
- Waterpasserende klinkers of tegels in plaats van standaard klinkers of tegels.
- Een bestratingspatroon met een brede voeg. Maak hierbij bijvoorbeeld gebruik van grasbetonstenen. Of van normale tegels met een wisselend patroon of veel voegen (bij het gebruik van kleine klinkers heb je veel voegen). Via de ruimte tussen de tegels zakt het regenwater dan makkelijk de grond in.
Is er meer dan 40% betegeld in je tuin? Of zijn er stukken terras in je tuin die je nooit gebruikt? Vervang die tegels dan door groen of door een waterdoorlatende verharding. In het stappenplan hieronder lees je hoe je dit kunt doen.
Geen voortuin? Maak een geveltuin!
Heeft je huis geen voortuin? Maak dan een geveltuin en draag zo bij aan het vergroenen van Nederland. Haal een rij tegels voor de gevel van je huis weg en plant er (klim)planten. Check bij je gemeente wat de regels voor een geveltuin zijn. Sommige gemeenten stimuleren geveltuinen met subsidie of passen de bestrating voor je huis aan.
Kosten
De aanleg van tuinverharding met natuurlijke materialen, zoals boomschors, kan al vanaf 9 euro per vierkante meter. Maar kan ook twee keer zo duur zijn. De prijzen voor grind beginnen vanaf 4,50 euro per vierkante meter (bij een laagdikte van 5 cm). Bij luxere soorten tuinverharding kunnen de prijzen oplopen tot 50 euro per vierkante meter. De kosten voor de beplanting hangen sterk af van de plantkeuze.
Benodigde materialen
- Tuinaarde.
- Beplanting: bomen, heesters, planten, bollen of zaden.
- Optioneel: halfverharding. Kies voor plantaardige varianten zoals boomschors, houtsnippers of cacaodoppen. Of voor steenachtige varianten of mineralen zoals schelpen, grind, split of steenslag.
- Optioneel: houten vlonder (met FSC of PEFC keurmerk), worteldoek.
Stappenplan
- Bepaal welk deel van het terras je gaat verwijderen. Bereken hoeveel tuinaarde je nodig hebt. Vuistregel: de oppervlakte verwijderd terras x 30 cm diepte. Bepaal welke planten goed passen bij de omstandigheden van dit deel van je tuin (onder meer afhankelijk van hoeveelheid licht en vocht).
- Verwijder de tegels door ze met een spade eruit te wrikken. Gebruik deze tegels voor stapelmuurtjes, of delen ervan voor het maken van een afwatergootje (zie het stappenplan Regenpijp afkoppelen). Je kunt je tegels ook tweedehands verkopen.
- Graaf het zand dat onder de tegels ligt weg tot minstens 30 cm diep. Informeer bij je gemeente of het afgegraven zand kan worden opgehaald.
- Vul de grond weer aan met tuinaarde.
- Plant of zaai de beplanting. Of kies in plaats van beplanting voor halfverharding of een houten vlonder. Op deze soorten verharding kun je lopen of zitten én ze zijn waterdoorlatend.
– Plantaardige halfverharding zoals boomschors, houtsnippers en cacaodoppen is de meest duurzame keuze. Al moet je deze materialen wel af en toe aanvullen. Steenachtige materialen zoals schelpen of grind vormen een goed alternatief. Bovendien zijn deze materialen beter geschikt om veelvuldig te betreden.
– Let er bij een houten vlonder op dat het hout een keurmerk voor duurzame bosbouw heeft (FSC of PEFC). Zorg in geval van geïmpregneerd hout dat het hout niet direct de grond raakt. Dit kan je voorkomen door de steunpunten van de vlonder op tegels te plaatsen.
– Om onkruidgroei onder de vlonder tegen te gaan, kun je een biologisch afbreekbaar antiworteldoek gebruiken. Een ‘gewoon’ kunststof antiworteldoek valt na verloop van tijd uiteen in allemaal kleine stukjes. Deze microplastics blijven in de bodem zitten en zijn schadelijk voor het milieu. Een biologisch afbreekbaar antiworteldoek gaat ongeveer vijf jaar mee. Daarna verteert het helemaal en laat geen microplastics in de bodem achter. In plaats van een antiworteldoek kun je ook boomschors onder de vlonder leggen.
Tips voor een milieuvriendelijke én onderhoudsvriendelijke tuin
Het vervangen van tegels door groen maakt de tuin in één keer water- en klimaatvriendelijker. Het is ook een prachtige kans om je tuin meteen milieuvriendelijker én onderhoudsvriendelijker te maken. Let bij je keuze van planten en materialen op het volgende:
- Kies voor planten, zaden of bollen met een milieukeurmerk zoals Planet Proof, biologisch of MPS-A+. Deze zijn gekweekt met oog voor mens, dier en milieu.
- De Nederlandse natuur ondersteun je door te kiezen voor inheemse plantensoorten of zadenmengsels. Deze zijn aangepast op onze weersomstandigheden en hoef je minder vaak extra water te geven. Online kun je diverse lijsten hiervan vinden.
- Kies voor verschillende soorten planten, waaronder ook bodembedekkers.
- Vaste planten vragen minder onderhoud en gaan langer mee.
- Kies voor milieuvriendelijke tuinaarde. De oogst en het gebruik van veen kan belastend zijn voor het milieu. In tuinaarde met een milieukeurmerk is veen verwerkt dat op duurzame wijze is geoogst. Of kies voor tuinaarde op basis van kokos in plaats van veen of turf.
- Gebruik je antiworteldoek onder je houten vlonder? Kies dan voor biologisch afbreekbaar antiworteldoek. Dit is herkenbaar aan het OK compost logo. Dit doek verteert na verloop van tijd helemaal en laat geen schadelijke microplastics in de bodem achter.
Deze informatie is tot stand gekomen in samenwerking met Milieu Centraal. De informatie in deze kluswijzer is gebaseerd op algemeen geaccepteerde gegevens op het moment van samenstelling. De kluswijzer is met de grootste zorg samengesteld. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Versie 2020-1
