Als je de buitenmuren van je huis isoleert, houdt je huis de warmte beter vast. Je krijgt hierdoor een prettig en comfortabeler huis, je bespaart op je energierekening én het is goed voor het klimaat.
Moet ik mijn buitenmuren isoleren?
Wil je weten of je buitenmuren al geïsoleerd zijn, of dat je een enkelsteens muur of dubbelsteens muur met
luchtspouw hebt? Dan zijn dit de vuistregels:
- Is je woning gebouwd in de periode 1920 tot en met 1974? Dan heeft je huis een spouw. Vaak is die nog niet geïsoleerd. Soms zit er wel isolatiemateriaal in, maar kan het nog beter.
- Is je woning in 1975 of later gebouwd? Dan heeft je gevel al isolatie. Bij huizen van 1975-1991 heeft het zin deze isolatie nog verder te verbeteren met isolatie aan de buitenkant of binnenkant.
- Is je woning vóór 1920 gebouwd? Dan heeft deze waarschijnlijk geen spouwmuur. Je kunt dan kiezen voor gevelisolatie aan de buitenkant of binnenkant van je muur.
Heb je een niet-geïsoleerde spouwmuur? Kijk dan eerst of een gecertificeerd isolatiebedrijf je spouwmuur kan isoleren.
Heb je een enkelsteens muur of wil je je spouwmuurisolatie verder verbeteren? Dan kun je isolerende voorzetwanden aan de binnenkant plaatsen om de muren te isoleren.
Isolerende voorzetwand plaatsen
Je kunt de buitenmuren isoleren van binnenuit. Dit doe je door een isolerende voorzetwand te plaatsen tegen de wanden van de buitenmuren. Je kunt dit afwerken met een stuclaag, muurverf of behang.
De muren komen ongeveer 10 cm naar binnen. De laag isolatiemateriaal is dan maximaal 9 cm dik, de afwerkingslaag is dan minimaal 9 mm. Je verliest dus een klein beetje ruimte, maar het levert je wel meer comfort op. Wandisolatie in de woonkamer levert de meeste winst op, omdat je daar de meeste tijd doorbrengt. Daarna kun je eventueel ook andere kamers aanpakken.
Kosten en besparingen
Bij een gemiddelde hoekwoning kost het plaatsen van voorzetwanden in de woonkamer ongeveer € 1.600 (op basis van 35 m2 en Rd-waarde van 3,5). Je bespaart dan per jaar ongeveer € 360 aan energiekosten. Zie ‘Toelichting kosten en besparingen’ aan het eind van deze kluswijzer. Ga voor de meest actuele berekening naar verbeterjehuis.nl.
Keuze isolatiemateriaal
In de bouwmarkt heb je de keuze uit verschillende isolatiematerialen, die ieder hun pluspunten en minpunten hebben. De meest gebruikte isolatiematerialen zijn platen of dekens van glaswol of steenwol, of kunststof hardschuim isolatieplaten van EPS, PIR of resolschuim. Bij steeds meer bouwmarkten zijn ook biobased alternatieven te koop zoals platen of dekens gemaakt van houtvezel, vlas, hennep, cellulose, gerecycled katoen, gras of kurk. Deze zijn wat duurder. Een andere mogelijkheid zijn isolatiematerialen met warmtereflecterende folielagen zoals PIF of thermosheets. Welke keuze je ook maakt, zorg dat je het isolatiemateriaal goed aanbrengt. Bij het kiezen van een geschikt materiaal kun je ook letten op de volgende punten:
1. Veel of weinig ruimte?
Heb je weinig ruimte voor isolatie? Dan kun je het beste kiezen voor isolatieplaten van PIR- of resolschuim. Om dezelfde isolatiewaarde te bereiken heb je hiermee bijna de helft van de dikte nodig vergeleken met glas- of steenwol, warmtereflecterende of biobased isolatiematerialen. Heb je ruimte genoeg voor isolatie? Dan kun je ook voor goedkopere of biobased materialen kiezen en daarvan een dikkere laag aanbrengen.
2. Brandgevoeligheid
Steenwol, glaswol en resolschuim zijn niet of nauwelijks brandbaar, de andere materialen zijn wel brandbaar. Om brandgevoeligheid te verminderen moet je brandbaar isolatiemateriaal afwerken met brandvertragende materialen. Gebruik hiervoor gipsplaten (minimaal 9 mm), gipsvezelplaten (minimaal 9 mm) of OSB-platen en underlaymentplaten van minimaal 18 mm dikte.
3. Milieubelasting
Ieder type isolatiemateriaal heeft z’n eigen voor- en nadelen als je kijkt naar de impact op het milieu. Als je die impact vergelijkt met de winst voor het milieu door de isolatie, dan zijn er materialen die goed en materialen die minder goed scoren. Als je een voorzetwand wil plaatsen, dan zijn thermosheets in een houten frame de beste keuze. Een goede keuze zijn houtvezelplaten die vormvast zijn, of flexibel in een houten of stalen frame. Ook schuimplaten van EPS of PUR/PIR zijn een goede keuze. Gerecyclede kleding, glaswol, steenwol of vormvaste XPS-platen zijn een gemiddelde keuze. De enige afrader is schapenwol. Maar of je een materiaal kiest dat het beste of gemiddeld scoort, isoleren is sowieso zeer gunstig voor het milieu!
| Materiaalsoort | Isolatiewaarde per cm dikte |
|---|---|
| Steenwol dekens en platen |  |
| Glaswol dekens en platen | |
| Biobased dekens en platen van: – Houtvezel – Hennepvezel – Vlaswol – Gerecycled katoen | |
| Resolschuim isolatieplaten |  |
| PIR-schuim isolatieplaten | |
| PUR-schuim isolatieplaten | |
| XPS-schuimplaten |  |
| EPS-schuimplaten (piepschuim) | |
| Warmtereflecterende kunststoffolie met aluminium coating (zoals thermosheets of PIF)* | |
*De isolatiewaarde hangt af van het aantal lagen folie met luchtlaagjes van 20 mm ertussen en luchtlaagjes van 20 mm voor en achter de isolatie. De folielaagjes en luchtlaagjes zijn samen even dik als XPS- of EPS-schuimplaten.
Keuze isolatiewaarde wandisolatie
Op de verpakking staat hoe goed het materiaal isoleert. Dat is natuurlijk belangrijk. De isolatiewaarde van het materiaal wordt weergegeven met een Rd-waarde. Hoe hoger de waarde, hoe beter de isolatie. Vanaf een Rd-waarde van 3,5 kom je in aanmerking voor de landelijke subsidie. Lukt het in jouw huis niet om een Rd van 3,5 te halen? Dan is een dunnere laag altijd beter dan niets! Met een Rd-waarde van 2 heb je bijvoorbeeld redelijke isolatie.
Je kunt ook een Rc-waarde tegenkomen in informatie over isolatie. De Rc-waarde is de isolatiewaarde van de gehele constructie (muur + isolatiemateriaal + afwerking). De stenen muur isoleert ook een beetje. Daarom is de Rc-waarde wat hoger dan de Rd-waarde van het isolatiemateriaal.
Constructiematerialen
Muurisolatie kun je uitvoeren met een raamwerk van vurenhouten latten of stalen profielen (metal stud). Beide hebben een lage milieubelasting. Voor het milieu maakt het dus niet uit welke je kiest. Gebruik je hout? Kies dan altijd voor hout met een FSC- of PEFC-keurmerk voor duurzame bosbouw.
Isolatie afwerken: wat wel en niet?
Voor de afwerking van de isolatie kun je kiezen uit gipsplaten of houten OSB-platen. Deze hebben ook een lage milieubelasting. Kies bij OSB-platen altijd voor platen met het FSC- of PEFC-keurmerk.
Afraders zijn vooral multiplex van tropisch hout, en in mindere mate HPL-plaat, MDF-plaat, multiplex vuren. Hiervan is de milieubelasting (veel) hoger dan bij gips- en OSB-platen.
Naden afdichten: wat wel en niet?
Gebruik voor het afdichten van naden in de muur en naden tussen het isolatiemateriaal bij voorkeur geen bouwschuim (PUR-schuim) uit een spuitbus. De dampen van gespoten PUR-schuim kunnen schadelijk zijn voor je gezondheid. Je kunt beter de naden dichten met reststukjes isolatiemateriaal bij glas- of steenwol. Of gebruik acrylaatkit of isolatietape bij PIR- of resolhardschuimplaten.
Voorkom vochtproblemen
Heb jij schimmelplekken of vochtplekken op de muren? Zwarte schimmel en oppervlakkige vochtplekken ontstaan door de condensatie van vocht uit de binnenlucht op de muur. Deze plekken verdwijnen door wandisolatie. Vraag bij gele plekken en loslatend stucwerk advies aan een professioneel bedrijf voordat je gaat isoleren. Deze plekken wijzen namelijk op doorslaand of optrekkend vocht. Dit probleem moet worden opgelost vóór het isoleren. Doe je dit niet, dan kunnen de vochtproblemen verergeren.
Je kunt de muur zelf isoleren als er geen vochtproblemen door doorslaand of optrekkend vocht zijn. Om vochtproblemen te voorkomen, is het belangrijk om het stappenplan nauwkeurig te volgen.
Ventilatie
Het is belangrijk dat er in een geïsoleerde ruimte goede ventilatie is om vochtige en vervuilde lucht af te voeren en buitenlucht aan te voeren. Ontdek hoe je goed ventileert op de website van Milieu Centraal.
Wanneer schakel je een professioneel bedrijf in?
Vaak kun je zelf een voorzetwand plaatsen, maar niet altijd. Heb je vochtproblemen in huis die veroorzaakt worden door lekkages, doorslaand of optrekkend vocht? Vraag dan een gecertificeerd isolatiebedrijf om bij jou thuis te controleren wat de oorzaak van het vochtprobleem is en aan te geven hoe groot het risico op vochtproblemen is na isolatie.
Wil je een niet-geïsoleerde spouwmuur laten isoleren door de spouw te vullen met isolatiemateriaal? Kies dan voor een professioneel isolatiebedrijf dat natuurvriendelijk kan isoleren en dat gecertificeerd is voor spouwmuurisolatie. Deze bedrijven worden gecontroleerd door de certificeerders SKG-IKOB of Insula.
Heb jij een oudere woningen die is gebouwd met houten draagbalken en wil je isolerende voorzetwanden plaatsen over meerdere verdiepingen? Dan kan dat een probleem veroorzaken. Bij dit type woningen steken de houten draagbalken namelijk een stuk de muur in: de houten balken steunen op de muur. Bij een tussenwoning is dit bij de muur die de grens vormt met de buren: die muren hoef je niet te isoleren. Maar bij een hoekwoning, twee-onder-een-kap of een vrijstaande woning liggen sommige houten balken in een muur die grenst aan de buitenlucht. Dan loop je het risico dat er bij de doorvoer van de balk een koudebrug ontstaat als je de buitenmuur van meerdere verdiepingen beter gaat isoleren. De isolatie van de gevel is op dat punt dan slechter en de gevel verliest op dat punt dus meer warmte dan op andere delen. Daardoor kunnen vochtproblemen ontstaan en dat wil je natuurlijk voorkomen. In zo’n geval is het dus beter om een professioneel isolatiebedrijf in te schakelen.
Stappenplannen
Kies voor het stappenplan dat past bij jouw situatie en materiaalkeuze:
Wandisolatie met vezelachtige materialen zoals glaswol, steenwol of vlas
Makkelijk
Gemiddeld
Moeilijk
Wandisolatie met hardschuim isolatieplaten of vlaswol
Makkelijk
Gemiddeld
Moeilijk
Je kunt een wand ook isoleren met onderstaande materialen. Hiervoor hebben we nog geen uitgewerkt stappenplan.
- Warmteflecterende folies
Er bestaan ook warmtereflecterende isolatiefolies voor wandisolatie (zoals thermosheets of PIF). Deze folie breng je in meerdere lagen aan met circa 2 cm lucht tussen de lagen. Gebruik hiervoor isolatieschuimblokjes als afstandhouder. Of kies voor een folie waarbij door de fabrikant al noppenfolie tussen de reflectielagen is aangebracht. Volg de bijbehorende gebruikshandleiding van de fabrikant van deze folies. Kies isolatiemateriaal met een isolatiewaarde van Rd 3,5 (zie kader Isolatiewaarde). - Bio-based alternatieven
Platen of dekens gemaakt van houtvezel, vlas, hennep, cellulose, gerecycled katoen, gras of kurk. Volg de bijbehorende gebruikshandleiding van de fabrikant van deze folies. Kies isolatiemateriaal met een isolatiewaarde van Rd 3,5 (zie kader Isolatiewaarde). - Kant-en-klare panelen
Er zijn ook kant-en-klare panelen van hardschuim isolatieplaten, afgewerkt met een gipsplaat. Volg de bijbehorende gebruikshandleiding van de fabrikant van deze panelen. Zie het kader Isolatiewaarde voor de juiste keuze van de Rd-waarde.
Toelichting kosten en besparingen
De kosten zijn een schatting voor een voorzetwand met isolatiemateriaal Rd 3,5. Ze hangen af van hoeveel vierkante meter je gaat isoleren. Het aantal vierkante meter gevel, dak, vloer en glas verschilt per soort woning: een tussenwoning heeft het minst aantal vierkante meters, een vrijstaande woning het meest.
De schatting van de kosten gaat uit van een standaard situatie, dus zonder meerwerk. De kosten per vierkante meter zijn gebaseerd op een materiaalkostenoverzicht van RVO (een overheidsorganisatie) van december 2023. Door actuele ontwikkelingen, zoals stijging van de prijs van grondstoffen, kunnen de kosten hoger uitvallen.
De gasbesparing is berekend voor een huis met een geïsoleerde steensmuur en een hr-combiketel als verwarming. Hoeveel je precies bespaart, hangt af van hoe je huis nu al geïsoleerd is. Als je nu nog helemaal geen isolatie hebt, dan ga je meer besparen dan wanneer je huis al een beetje geïsoleerd is.
Hoeveel je gaat besparen, hangt ook af van hoe veel je je huis verwarmt. Als je bijna nooit thuis bent en de verwarming nauwelijks aan hebt, merk je minder verschil dan wanneer je elke dag thuis bent en de verwarming altijd hoog zet. De berekening gaat uit van 20 graden overdag, 16 graden in de nacht en bij afwezigheid, en 60 procent van de ruimtes in huis onverwarmd.
De besparingen in euro’s zijn berekend met een gasprijs van 1,45 euro per m3. Deze gasprijs geldt voor de lange termijn en is gebaseerd op een prognose voor de gemiddelde prijs 2024-2040. De huidige gasprijs is voor veel mensen hoger. Daardoor zijn de besparingen op korte termijn (denk aan: komend jaar) hoger.
Ga voor de meest actuele berekening van de besparingen naar verbeterjehuis.nl.
Maart 2024
Deze informatie is tot stand gekomen in samenwerking met Milieu Centraal. De informatie in deze kluswijzer is gebaseerd op algemeen geaccepteerde gegevens op het moment van samenstelling. De kluswijzer is met de grootste zorg samengesteld. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
