Een begane grondvloer die niet is geïsoleerd, verliest warmte naar de kruipruimte of de bodem onder het huis. De vloer voelt daardoor koud aan in de winter. Vloerisolatie zorgt voor meer comfort, minder vocht in huis én voor een besparing op je energierekening.
Moet ik mijn vloer isoleren?
Bij huizen gebouwd voor 1982 werden vloeren bij de bouw niet geïsoleerd. In de jaren daarna werden vloeren matig geïsoleerd. Vanaf 2000 worden vloeren goed geïsoleerd met meer dan 10 cm dikke isolatie. Heeft je vloer een isolatie van minder dan 10 cm dik? Dan is het zinvol om die isolatie te verbeteren.
Weet je niet zeker of je al vloerisolatie hebt? Open dan de kruipruimte en ga kijken! In de video Check je vloer zie je hoe je dit doet.
Hoe moet ik mijn vloer isoleren?
Als er een kruipruimte aanwezig is, kun je je begane grondvloer het best van daaruit isoleren. Onder de vloer kun je met een dikkere isolatielaag werken dan boven de vloer. Hierdoor bespaar je meer energie. Isolatie aan de onderkant van de vloer levert een hogere isolatiewaarde op dan andere vormen van vloerisolatie. Je kunt ook de bodem van de kruipruimte isoleren (bijvoorbeeld door er piepschuimkorrels op te storten), maar dit bespaart minder energie en levert ook minder comfort op.
Kun je de onderkant van de vloer niet isoleren, bijvoorbeeld omdat je geen of onvoldoende kruipruimte hebt? Breng dan isolatie aan bovenop de bestaande vloer, of laat dit doen.
Kosten en besparingen
Bij een gemiddelde hoekwoning kost vloerisolatie van de onderkant van de vloer vanuit de kruipruimte ongeveer € 1.200. Per jaar bespaar je ongeveer € 160 aan energiekosten. Als je vloerverwarming hebt, bespaar je meer. Ga voor de meest actuele besparingsberekening naar verbeterjehuis.nl.
Vloerisolatie vanuit kruipruimte
Bij vloerisolatie vanuit de kruipruimte breng je het isolatiemateriaal tegen de onderkant van de vloer aan.
Hoe werkt het?
- De isolatielaag houdt de vloer warm in de koude maanden. Er verdwijnt minder warmte naar de koude kruipruimte of bodem onder je huis en via de ventilatiegaten naar buiten.
- Er komt veel minder koude tocht vanuit de kruipruimte.
- Op de bodem van de kruipruimte houdt een PE-bodemfolie het vocht uit de bodem tegen. Samen met de juiste kruipruimteventilatie zorgt dit voor een drogere kruipruimte en minder vocht in huis. Op de bodem van de kruipruimte is soms al een laag beton gestort. Of er kunnen zeeschelpen liggen of EPS (piepschuim) chips of korrels bodemisolatie zijn aangebracht. Deze materialen houden ook vocht tegen, PE-bodemfolie is dan niet nodig.
Voor je begint: let hierop!
- De minimale werkhoogte voor het isoleren van de onderkant van de vloer is 35 centimeter. Dit is gemeten tussen de onderkant van de balken en de bodem van de kruipruimte. Een hoogte van 50 cm werkt prettiger.
- Een lage kruipruimte mag je maximaal 10 cm uitgraven. Graaf niet dieper want dan kan de fundering verzwakken.
- Als er (af en toe) grondwater in de kruipruimte staat, kun je de vloer gewoon isoleren. Leg dan op de bodem een speciale bodemfolie die op het water kan drijven (zie stappenplannen). Drijvende folie is niet nodig als er al een bodemisolatie ligt die kan drijven, zoals EPS chips of parels.
Kruipruimte niet toegankelijk?
De kruipruimte is niet altijd toegankelijk. Soms is het noodzakelijk om opnieuw een kruipluik te maken omdat over het kruipluik vloerafwerking is aangebracht. Kijk bij de buren of op de bouwtekening waar het kruipluik zou kunnen zitten. Maak een opening in de vloerafwerking en herstel het kruipluik in de vloer. Een andere optie is om op een onopvallende plek een nieuw kruipluik te maken. Bijvoorbeeld in een hoek van de kamer of onder de bank als deze altijd op een vaste plek staat.
Geen kruipruimte?
Is er geen kruipruimte onder de vloer? Dan kun je kiezen voor isolatie bovenop de bestaande vloer. Hiervoor hebben we geen klusinformatie beschikbaar. Vraag een isolatiebedrijf om advies.
Betonvloer of houten vloer
Voor je begint, moet je weten of je een betonvloer of een houten vloer hebt:
- Bij betonvloeren is iedere isolatievorm mogelijk. Is je vloer aangetast door betonrot? Laat dit dan herstellen door een professioneel bedrijf voordat je gaat isoleren. Betonrot is het afbrokkelen van beton door het roesten van de ijzeren wapening in het beton.
- Bij houten vloeren moet je voorkomen dat er houtrot optreedt. Hierdoor is niet iedere isolatievorm mogelijk. Zit er in de bestaande vloer al houtrot, houtworm of zwammen? Vraag dan een professioneel bedrijf om dit te verhelpen.
Keuze isolatiemateriaal
Voor vloerisolatie kun je kiezen uit isolatieplaten van glaswol, steenwol of van diverse soorten hardschuim. De meest gebruikte isolatiematerialen zijn platen van glaswol of steenwol, of kunststof hardschuim isolatieplaten van EPS, PIR of resolschuim. Bij steeds meer bouwmarkten zijn ook biobased alternatieven te koop zoals halfharde isolatieplaten gemaakt van houtvezel, vlas, hennep, cellulose of gras. Deze zijn wat duurder. Een andere mogelijkheid zijn isolatiematerialen met warmtereflecterende folielagen zoals PIF of thermosheets. De materialen hebben ieder hun pluspunten en minpunten. Hieronder lees je waar je op kunt letten.
1. Veel of weinig ruimte?
Heb je weinig ruimte onder de vloer voor isolatie? Dan kun je het beste kiezen voor isolatieplaten van PIR- of resolschuim. Om dezelfde isolatie te bereiken heb je hiermee maar iets meer dan de helft van de dikte nodig vergeleken met glas- of steenwol. Heb je ruimte genoeg voor isolatie? Dan kun je ook voor goedkopere materialen kiezen en daarvan een dikkere laag aanbrengen.
2. Betonvloer of houten vloer?
Bij de materiaalkeuze is het type vloer belangrijk. Bij betonvloeren kun je alle soorten isolatiemateriaal gebruiken. Bij houten vloeren alleen vochtdoorlatende isolatiematerialen. Zo kan vocht uit je houten vloer ontsnappen en gaat de vloer niet rotten. Warmtereflecterende folies zijn ook een mogelijkheid als de kruipruimte en houten vloer droog zijn.
3. Brandgevoeligheid
Steenwol, glaswol en resolschuim zijn niet of nauwelijks brandbaar. De andere materialen zijn wel brandbaar. Maar omdat de begane grondvloer brandvertragend is, zijn in de kruipruimte geen extra brandwerende maatregelen nodig.
4. Milieubelasting
Alle genoemde isolatiematerialen hebben een lage milieubelasting. De verschillen in milieubelasting tussen isolatiematerialen onderling zijn klein vergeleken met de milieuwinst van het isoleren. In het algemeen hebben biobased of warmtereflecterende folies een lage milieubelasting. Maar wat je ook kiest, isoleren is sowieso zeer gunstig voor het milieu!
Keuze isolatiewaarde vloerisolatie
Op de verpakking staat hoe goed het materiaal isoleert. Dat is natuurlijk belangrijk. De isolatiewaarde van het materiaal wordt weergegeven met een Rd-waarde. Hoe hoger de waarde, hoe beter de isolatie. Gebruik voor isolatie aan de onderkant van de vloer bij voorkeur materiaal met een Rd van 3,5 of hoger (voor subsidie is minimaal 3,5 vereist). Heb je vloerverwarming? Kies dan voor een isolatiewaarde van minstens Rd 4,8.
Je kunt ook een Rc-waarde tegenkomen in informatie over isolatie. De Rc-waarde is de isolatiewaarde van de gehele constructie (vloer + isolatiemateriaal + afwerking). De houten of betonnen vloer isoleert ook een beetje. Daarom is de Rc-waarde wat hoger dan de Rd-waarde van het isolatiemateriaal.
| Materiaalsoort | Geschikt voor houten vloer | Geschikt voor betonvloer | Isolatiewaarde per cm dikte |
|---|---|---|---|
| Steenwol platen | ja | ja |  |
| Glaswol platen | ja | ja | |
| Biobased platen | ja | ja | |
| Resolschuim isolatieplaten | nee | ja |  |
| PIR-schuim isolatieplaten | nee | ja | |
| PUR-schuim isolatieplaten | nee | ja | |
| XPS-schuimplaten | nee | ja |  |
| EPS-schuimplaten (piepschuim) | nee | ja | |
| Warmtereflecterende kunststoffolie met aluminium coating (zoals thermosheets of PIF)* | ja | ja | |
*De isolatiewaarde hangt af van het aantal lagen folie met luchtlaagjes van 20 mm ertussen en luchtlaagjes van 20 mm voor en achter de isolatie. De folielaagjes en luchtlaagjes zijn samen even dik als XPS- of EPS-schuimplaten.
Oude isolatie weghalen of laten zitten?
Als je de bestaande isolatie wil verbeteren, kun je de isolatie laten zitten en aanvullen. Of de bestaande isolatie weghalen voordat je de nieuwe isolatie aanbrengt. Wat de beste keuze is, ligt aan wat voor soort isolatie er zit en wat de staat ervan is.
Bij bestaande vloerisolatie met glaswol of steenwol
- Is de oude isolatie in goede staat en heeft deze geen dampremmende laag (bijvoorbeeld een zilverkleurige folie of zwart bitumenpapier)? Leg dan bodemfolie op de bodem van de kruipruimte en breng een extra laag halfharde glaswol- of steenwolisolatieplaten aan onder tegen de vloer. Zie stappenplan Houten vloer aan de onderkant isoleren met glaswol, steenwol of biobased variant, of Betonvloer aan de onderkant isoleren met glaswol, steenwol of biobased variant.
- Is de oude isolatie uitgezakt en sluit deze niet goed aan op de constructie? Of is deze aangetast door vocht en schimmel of voorzien van een dampremmende laag? Verwijder dan de oude isolatie.
Bij bestaande vloerisolatie met hardschuimisolatieplaten
- Bestaat de oude isolatie uit bijvoorbeeld EPS ‘piepschuim’ platen in of onder een betonvloer of stenen vloer? En zit het materiaal nog goed op zijn plek en sluit het goed aan op de constructie? Dan kun je een extra laag hardschuimisolatieplaten aan de onderzijde toevoegen. Zie stappenplan Betonvloer aan onderkant isoleren met isolatieschuimplaten.
- Sluiten de hardschuimplaten niet meer goed aan? Dan kan je deze weghalen en vervangen door nieuwe isolatie.
Ventilatie kruipruimte
De kruipruimte heeft ventilatie nodig om vocht en radongas af te voeren. Radon is een gas dat van nature vrijkomt uit de bodem en gesteente, en uit bouwmaterialen zoals beton, baksteen en natuursteen. Radongas kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Ventilatie van de kruipruimte zorgt ervoor dat de concentratie van radongas laag blijft in huis. In de stappenplannen staat vermeld hoe je ervoor zorgt dat er voldoende ventilatie in de kruipruimte is.
Veilig klussen
Ga je de kruipruimte isoleren? Doe dit altijd samen met iemand. Zo kun je direct hulp roepen als het kruipluik dichtvalt, je vast komt te zitten of onwel wordt. Gebruik onder de vloer altijd veilige verlichting (looplamp) en een gesloten verlengsnoer. En voorkom dat huisgenoten via het open kruipluik in de kruipruimte kunnen vallen.
Wanneer schakel je een professioneel bedrijf in?
Voor de volgende werkzaamheden moet je een professioneel bedrijf inschakelen:
- Gespoten PUR-vloerisolatie, nieuwe geïsoleerde systeemvloer of schuimbetonvloer.
- Herstel van betonrot of houtrot (of doe het zelf na deskundig advies).
- Bestrijding van zwammen of houtworm in houten vloeren.
- Vervanging van gasleidingen.
- Aanbrengen van ventilatiekokers in de buitenmuur voor kruipruimteventilatie (als er geen ventilatievoorzieningen zijn).
Stappenplannen
Ga naar het stappenplan dat past bij jouw vloersoort en materiaalkeuze:
Betonvloer aan onderkant isoleren met glaswol, steenwol of een biobased variant
Makkelijk
Gemiddeld
Moeilijk
Betonvloer aan onderkant isoleren met isolatieschuimplaten
Makkelijk
Gemiddeld
Moeilijk
Houten vloer aan onderkant isoleren met glaswol, steenwol of een biobased variant
Makkelijk
Gemiddeld
Moeilijk
Houten vloer aan onderkant isoleren met thermoskussens
Makkelijk
Gemiddeld
Moeilijk
Je kunt een vloer ook isoleren met onderstaande materialen. Hiervoor hebben we nog geen uitgewerkt stappenplan.
- Warmtereflecterende folie
Er bestaan ook warmtereflecterende isolatiefolies voor vloerisolatie (zoals thermosheets of PIF). Deze folie breng je in meerdere lagen aan met circa 2 cm lucht tussen de lagen. Gebruik hiervoor isolatieschuimblokjes als afstandhouder. Of kies voor een folie waarbij door de fabrikant al noppenfolie tussen de reflectielagen is aangebracht. Volg de bijbehorende gebruikshandleiding van de fabrikant van deze folies. Kies isolatiemateriaal met een isolatiewaarde van minimaal Rd 3,5 (zie kader Isolatiewaarde). - Biobased alternatieven
Halfharde platen gemaakt van houtvezel, vlas, hennep, cellulose of gras. Volg de bijbehorende gebruikshandleiding van de fabrikant. Kies isolatiemateriaal met een isolatiewaarde van minimaal Rd 3,5 (zie kader Isolatiewaarde).
Voor isolatie bovenop de bestaande vloer hebben we ook nog geen stappenplan beschikbaar.
Toelichting kosten en besparingen
De kosten zijn een schatting voor vloerisolatie met isolatiemateriaal Rd 3,5. Ze hangen af van hoeveel vierkante meter je gaat isoleren. Het aantal vierkante meter gevel, dak, vloer en glas verschilt per soort woning: een tussenwoning heeft het minst aantal vierkante meters, een vrijstaande woning het meest.
De schatting van de kosten gaat uit van een standaard situatie, dus zonder meerwerk. De kosten per vierkante meter zijn gebaseerd op een materiaalkostenoverzicht van RVO (een overheidsorganisatie) van februari 2023. Door actuele ontwikkelingen, zoals stijging van de prijs van grondstoffen, kunnen de kosten hoger uitvallen.
De gasbesparing is berekend voor een huis met een geïsoleerde begane grondvloer en een hr-combiketel als verwarming. Hoeveel je precies bespaart, hangt af van hoe je huis nu al geïsoleerd is. Als je nu nog helemaal geen isolatie hebt, dan ga je meer besparen dan wanneer je huis al een beetje geïsoleerd is.
Hoeveel je gaat besparen, hangt ook af van hoe veel je je huis verwarmt. Als je bijna nooit thuis bent en de verwarming nauwelijks aan hebt, merk je minder verschil dan wanneer je elke dag thuis bent en de verwarming altijd hoog zet. De berekening gaat uit van 20 graden overdag, 16 graden in de nacht en bij afwezigheid, en 60 procent van de ruimtes in huis onverwarmd.
De besparingen in euro’s zijn berekend met een gasprijs van 1,20 euro per m3. De gasprijs van 1,20 euro geldt voor de lange termijn en is gebaseerd op een prognose voor 2030. De huidige gasprijs is voor veel mensen hoger. Daardoor zijn de besparingen op korte termijn (denk aan: komend jaar) hoger.
Ga voor de meest actuele berekening van de besparingen naar verbeterjehuis.nl.
September 2023
Deze informatie is tot stand gekomen in samenwerking met Milieu Centraal. De informatie in deze kluswijzer is gebaseerd op algemeen geaccepteerde gegevens op het moment van samenstelling. De kluswijzer is met de grootste zorg samengesteld. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
